Bloemen in de winter?
Jazeker, ook in de winter kun je genieten van prachtige bloemen in de tuin. Als het buiten koud, nat en grijs is, zijn er altijd nog bloemen die je weer vrolijk maken. Niet met de uitbundige uitstraling van de zomer, maar meer ingetogen schoonheid, passend bij het winterlicht. Wil je ook een winterbloeiende plant in de tuin? Hieronder geef ik je een paar tips. Veel dieren zullen je trouwens ook dankbaar zijn voor een beetje extra beschutting en eten in de donkere dagen.
Maar welke dan?
Waarschijnlijk ken je zelf al wel een paar winterbloeiers. De vroege voorjaarsbolletjes van sneeuwklokjes (Galanthus) kondigen het nieuwe jaar vaak als eerste aan. Ook de kerstroos (Helleborus) laat zo vroeg in het jaar al z’n wonderschone bloei zien in verstilde tinten. Je moet voor beide even voor op je knieën, maar de beloning is wonderschoon. Ze worden gevolgd door de boerenkrokus. De Crocus tomassianus is een echte heraut van het einde van de winter. Eind januari laat hij z’n vrolijke voorjaarskleuren van geel en paars in menig voortuin zien. Ook de winterbloeiende varianten van de sneeuwbalstruik fleuren bijna iedere straat wel op. De bladverliezende Viburnum bodnantense bloeit de hele winter door met zachtroze bloempjes direct op de takken. De wintergroene Viburnum tinus overleeft tegenwoordig meestal de winter en laat een fraaie combinatie van bloemknoppen, besjes en zachtroze bloemen zien.
Maar er is zoveel meer!
Juist veel struiken verrassen in de donkere dagen. Onmogelijk om ze allemaal te noemen, maar ik wil er wel een paar aan je voorstellen:
Neem bijvoorbeeld de Edgeworthia chrysantha, de papierstruik. Een vrij onbekend heestertje. En dat is jammer want hij is zo leuk en bijzonder. Net als de overbekende Skimmia laat hij gedurende de wintermaanden gekleurde bloemknoppen zien om eind februari z’n buisvormige bloemtrossen prachtig geel te openen. En dan denk je ‘Die is vast niet winterhard’. Maar in mijn eigen tuin staat hij al een aantal jaren flink te ‘shinen’.
Weet je nog? In de tuin van je opa en oma stond ze vast wel: de winterbloeiende heide.
Ze zijn een tijdje uit de mode geweest, maar inmiddels zie je deze ministruikjes weer steeds vaker. De winterbloeiende soorten Erica carnea en Erica x darleyensis zijn super sterk. Ze komen het best tot hun recht als ze in (grote) groepen worden aanplant. En weet je wie je er ook heel blij mee maakt? Voor insecten zoals hommels is er in de wintermaanden weinig voedsel te vinden en dan zijn deze bloemen zeer welkom.
Het einde van de winter wordt vaak aangekondigd door de gele kornoelje (Cornus mas). Deze struik is dan overal in het landschap herkenbaar door de grote gele wolken die je van veraf ziet. De inheemse soort wordt misschien wat groot voor de gemiddelde tuin, maar er zijn tegenwoordig ook leuke boompjes te krijgen die geschikt zijn voor kleine tuinen. Dat geeft dubbel plezier, want na de bloei verschijnen bessen die heerlijk zijn in de jam! Ook insecten en vogels zijn er dol op.
En als je neus nu ook verwend wil worden?
Kies dan eens voor de toverhazelaar (Hamamelis). In januari en februari bloeien ze met fragiel ogende gele, oranje of rode bundeltjes. Schijn bedriegt wat het is een super winterharde heester. De echte liefhebbers reizen deze maanden naar Kalmthout in België voor de Hamamelisfeesten. Dat is op zich al een feest, maar kies je voor een H. vernalis, H. mollis of H x intermedia, dan word je naast mooie bloemen ook nog eens getrakteerd op een hemels zoete geur. Zo’n geur die je doet stilstaan en genieten. Er zijn zo veel verschillende cultivars die allemaal net iets anders bloeien en geuren: laat je voorlichten bij een goede kweker!
Wat was het voor mij een verrassing toen ik voor het eerst een herfstbloeiende theestruik Camellia zag en ook nog rook! (Camellia sasanqua). De hele winter door verwent deze wintergroene struik me met grote roze en witte bloemen. Als het vriest stopt ze even, maar daarna gaat ze gewoon weer door tot aan het voorjaar. En het grote voordeel: ze zijn veel minder vorstgevoelig dan hun voorjaarsbloeiende nichtjes.
Bij de vleesbes (Sarcococca hookeriana) zal de geur je eerder opvallen dan de bloei. Super zoet geuren de witte bloempjes aan dit kleine semi-wintergroene struikje.
Mijn persoonlijke favoriet?
Zonder twijfel de winterbloeiende sierkers (Prunus subhirtella ‘Autumnalis’). Al vanaf november fleurt deze struik of kleine boom met z’n sierlijke zachtroze of witte bloempjes de tuin op. Als het gaat vriezen gaan de bloemen even dicht, om daarna vrolijk weer verder te gaan. De hele winter door, soms tot ver in februari. Zeker als er meerdere bij elkaar staan is het een feest om naar te kijken. In onze tuin hadden we wél een (bijna) witte kerst.....
De winter is trouwens dé tijd om bladverliezende bomen en heesters te planten. Zolang het niet vriest en de blaadjes nog niet verschijnen kun je ze prima poten. Let wel goed op of de plant past bij de bodem en standplaats die je voor ogen hebt. Net als wij mensen, hebben ook planten zo hun voorkeuren..... Veel kwekers en tuinontwerpers kunnen je daar bij adviseren.
Kun je hulp gebruiken bij het maken van een beplantingsplan met winterbloeiers? Onze tuinontwerpers helpen je graag!
Auteur: Marrion Hoogenboom (Groenerwaard)
Foto’s: Marrion Hoogenboom
Foto Edgeworthia: Cor van Gelderen, Plantentuin Esveld, Boskoop
